گیاه آدنیوم یا گل رز صحرا ، یکی از زیباترین گیاهانی است که می توانید پرورش دهید. هر چند، شما برای این که بتوانید گل خود را در بهترین شرایط ممکن پرورش دهید، نیاز به راهنمایی دارید. دانستن ترفندهای گلکاری مربوط به این گیاه، به شما کمک می کند تا از پوسیدگی ریشه آدنیوم جلوگیری کنید.

مطالب مرتبط : نگهداری گل آدنیوم

یکی از رایج ترین مشکلاتی که در پرورش این گیاه با آن مواجه می شوید، پوسیدگی ریشه آن است. این گل زیبا دارای شکوفه های رز و ساقه ای ضخیم است که ریشه آن حالت پیچشی دارد. به همین دلیل، احتمال پوسیدگی ریشه آدنیوم به دلیل سهل انگاری شما، وجود دارد.

از آن جا که این رز بیابانی زیبا، ارزش پرورش دارد، دانستن نکات زیر به شما کمک می کند تا به جنگ پوسیدگی ریشه آن بروید. دانستن نحوه درست کاشت،  مراقبت از ریشه، جلوگیری از آسیب و علت شناسی آن به شما کمک می کند تا به یک پرورش دهنده آدنیوم حرفه ای تبدیل شوید.

چگونه آدنیوم را بکاریم که ریشه آن دچار پوسیدگی نشود؟

بخشی از پوسیدگی ریشه آدنیوم به دلیل کاشت نامناسب آن در همان مراحل اولیه است. همه افراد برای جلوگیری از پوسیدگی، به دنبال دلایلی مانند آبیاری، آفات و خاک نامناسب هستند. هر چند، گاهی تمام این عوامل درست و در جای خود هستند، تنها شما در همان گام های نخست گیاه را درست نکاشته اید.

برای شروع یک فرایند کاشت استاندارد، باید دانه آن جوانه بزند. جوانه نزدن دانه آدنیوم به معنای این است که بذر شما مشکل دارد. این بذر مشکل دار می تواند در طی فرایند کاشت اولیه و جای گرفتن در خاک، به دلیل ضعیف بودن نتواند به خوبی ریشه بدواند. این امر در آینده، موجب پوسیدگی ریشه آدنیوم می شود.

اگر یک آدنیوم دارید و از آن به درستی مراقبت می کنید، باید زود گل دهی کرده و سپس غلاف دانه را تشکیل دهید. وقتی متوجه غلاف بذر آدنیوم می شوید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که مقداری نخ دور غلاف ببندید تا از ریختن بذرها قبل از بلوغ و آزاد شدن بذر جلوگیری کنید. این کار به طور غیر مستقیم در تقویت و جای گرفتن ریشه آدنیوم تاثیر دارد.

این دانه ها بسیار ظریف و بیشتر مستعد قارچ هستند. بنابراین کاری که باید بلافاصله انجام دهید، این است که مقداری پودر ضد قارچ مانند باویستین یا SAAF یا هر پودر ضد قارچ دیگری مانند ترکیب کاربندازین + مانکوزب  در آن بریزید. اگر داروی ضد قارچ ندارید، می توانید مخلوط دارچین و پودر زردچوبه را نیز اضافه کنید. دانه ها را با این پودر ضد قارچ بپوشانید؛ چه بخواهید آن ها را برای نگهداری کنار بگذارید و چه بخواهید بلافاصله آن ها را بکارید.

همچنین مطالعه کنید : 10 گل و گیاه مناسب برای بالکن با نگهداری کم

مراحل پیش از کاشت و خود مراحل کاشت، به صورت صد در صدی در وضعیت آینده گیاه شما تاثیرگذار هستند. هر چقدر ترفندها و راهکارهای حرفه ای تری برای کاشت آدنیوم داشته باشید، ریشه آدنیوم شما نیز در آینده کمتر مستعد پوسیدگی و آسیب خواهد بود.

خاک آدنیوم باید چگونه باشد تا ریشه آن پوسیده نشود؟

خاک، مهم ترین عامل برای رشد موفقیت آمیز ریشه آدنیوم است. این گل، رز بیابانی است؛ بنابراین، خاک شنی را  به عنوان محیط رشد خود ترجیح می دهد. مطمئن شوید که حداقل 50 درصد ماسه یا پرلیت را نیز در خاک گلدان خود مخلوط کرده اید.

همچنین شما می توانید از ماسه یا مقداری کوکوپیت مخلوط شده در آن یا خاک به علاوه ماسه به علاوه کوکوپیت استفاده کنید. اگر پرلیت دارید، در استفاده از آن شک نکنید. مسئله کلی این است که یک مخلوط خاک سبک وزن، با زهکشی سبک برای جوانه زنی بذرها داشته باشید. می توانید مقدار کمی پودر ضد قارچ را به این مخلوط اضافه  کنید که با پوسیدگی ریشه آدنیوم و قارچ مبارزه می کند.

پس از این که مخلوط خاک خود را به درستی و با دقت انتخاب کردید، بذرها را بکارید. سپس، با یک لایه نازک مخلوط خاک، گلدان را بپوشانید. سعی کنید گیاه را خیلی عمیق در خاک نکارید، زیرا ممکن است جوانه نزنند. در نهایت، شما باید مقداری ضد قارچ را در آب یا قوطی اسپری مخلوط کرده و از همین محلول برای اسپری کردن استفاده کنید. ترکیب خاک مناسب و کاشت درست یعنی یک ریشه آدنیوم قوی و مقاوم در برابر پوسیدگی.

برای محافظت از ریشه آدنیوم در طی انتقال باید چه نکاتی را رعایت کنیم؟

شما ممکن است در هر مقطعی پس از کاشت یا حتی خرید آدنیوم، تصمیم به انتقال آن از یک گلدان به گلدان دیگر بگیرید. این انتقال خود می تواند یک دلیل برای پوسیدگی ریشه آدنیوم باشد. چرا که در فرایند انتقال گیاهان، اگر گیاه ریشه دوانده باشد، افراد گمان می برند که کمتر مستعد آسیب است؛ در حالی که این چنین نیست. برای محافظت از ریشه آدنیوم در هنگام انتقال به موارد زیر توجه داشته باشید:

1. انتخاب ظروف تمیز یا در صورت استفاده از ظروف قدیمی، می توانید آن ها را با جوش شیرین تمیز کنید. اگر گلدان شما مناسب نیست به دلیل صرفه جویی اقتصادی دوباره از همان گلدان نامناسب استفاده نکنید. شما با این کار، گل خود را نابود می کنید.

1. به سطحی از خاک که ریشه آدنیوم را در آن قرار می دهید دقت کنید. اطمینان حاصل کنید که آدنیوم را بالاتر از سطح خاک قرار دهید. اگر بیش از حد زیر سطح خاک باشد، می تواند منجر به پوسیدگی و مرگ آدنیوم شود. همچنین اگر خیلی روی سطح باشد، باعث می شود تا ریشه آدنیوم به خوبی در خاک جای نگیرد. پیدا کردن یک سطح مناسب نکته بسیار مهمی است.

آیا شیوه آبیاری می تواند منجر به پوسیدگی ریشه آدنیوم شود؟

صد البته بله! آبیاری بیش از حد یا کم تر از حد مشخص شده، یکی از رایج ترین دلایل پوسیدگی هر گیاهی از جمله ریشه آدنیوم است. شما باید به طور دقیق با توجه به محیط نگهداری گیاه، چه در داخل خانه و چه در بیرون، تعیین کنید که چه میزان آب برای آن مناسب است.

برای مثال، اگر آدنیوم را در محیط بیرون از خانه نگهداری می کنید، حتما باید آب بیشتری به آن بدهید زیرا در مجاورت نور مستقیم خورشید قرار دارد. هر چند از آنجا که این گیاه، رز بیابانی است، به آب زیادی نیاز ندارد. آبیاری بیش از حد باعث سست شدن و پوسیدگی ریشه آدنیوم می شود.

توجه به رنگ ریشه برای پوسیدگی آن

اگر خاک شما واقعا خوب تخلیه می شود، دفعات آبیاری زیاد اهمیت ندارد. برای مثال، اگر در منطقه خود باران های زیادی دارید، تقریباً مانند آبیاری روزانه است. همچنین مطمئن شوید که سوراخ های زهکشی خوبی در ظرف خود دارید. در غیر این صورت، معمولاً دو بار یا حتی یک بار آبیاری هفتگی که یک قاعده کلی برای ریشه آدنیوم است، باعث پوسیدگی ریشه آن می شود.

اگر با وجود تمام این نکات، گیاه شما به دلیل آبیاری بیش از حد پوسیده شد، می توانید آن را از خاک در بیاورید و مقابل آفتاب بگذارید. هر چند در موارد عمده، پوسیدگی ریشه آدنیوم به دلیل آبیاری بیش از حد، چاره ای ندارد و گیاه را نابود می کند اما شانس خود را امتحان کنید.

پوسیدگی ریشه به دلیل آب بیش از حد

کود شیمیایی، تقویت کننده گیاه یا از بین برنده ریشه؟

یک کود شیمیایی می تواند هر دو نقش را برای ریشه آدنیوم شما داشته باشد. هم می تواند یک تقویت کننده باشد که فرایند رشد گیاه را تسریع و خاک آن را تقویت می کند؛ هم می تواند به معنای واقعی کلمه، نقش شیمیایی خود را بازی کند و منجر به سوزاندن ریشه ها شود.

کود شیمیایی در صورتی باعث سوزانده شدن و پوسیدگی ریشه آدنیوم می شود که بیش از حد استفاده شود و یا از برند خوبی آن را خریداری نکنید. بیشتر متخصصان در این حوزه، کودهای شیمیایی مانند NPK که  محلول در آب هستند را توصیه می کنند. اما همیشه استفاده از کودهای آلی مانند کود گاو، بیشتر به نفع گیاه شما است.

تاثیر وضعیت ریشه در فرایند گل دهی

اگر احساس می کنید استفاده از تقویت کننده برای ریشه آدنیوم شما ضروری است، می توانید از تقویت کننده های خانگی استفاده کنید. این گونه هم در هزینه های خود صرفه جویی کرده اید و هم گیاه خود را از مواد شیمیایی دور نگه داشته اید. هر چند توجه کنید، تقویت کننده خانگی برای نگهداری خانگی مناسب است. اگر به تعداد بالا آدنیوم دارید، استفاده از کود شیمیایی برای تقویت ریشه آدنیوم را در نظر بگیرید.

چگونه مستقیما از ریشه آدنیوم محافظت کنیم؟

1. گلدانی را انتخاب کنید که پهن تر از عمق خود باشد. این گلدان، سیستم ریشه را مجبور می کند تا در معرض هوا قرار بگیرد. این گونه تنها با انتخاب گلدانی که هوا رسانی خوبی برای ریشه آدنیوم انجام دهد، از پوسیدگی آن جلوگیری کرده اید.

ضدعفونی کرد ریشه برای رفع قارچ

1. بسته به اندازه گیاه خود، گلدانی را انتخاب کنید که وقتی آدنیوم را در آن قرار می دهید، تقریبا از هر طرف 5 سانت فضای خالی میان گیاه و دیواره گلدان باشد. از این که به ریشه آدنیوم فضای کافی برای رشد و استفاده از هوا را می دهید، خوشحال باشید.
2. اگر تصمیم به برش گرفتید، قبل از انجام آن، سعی کنید ریشه را با محلول هیدروژن پراکسید، حدود 1 قاشق چای خوری در 1 لیتر آب، بشویید یا اسپری کنید. اطمینان حاصل کنید که هنگام برش، ابزار برش را با محلول پراکسید هیدروژن یا هر گونه ضد عفونی کننده دیگری، ضد عفونی کرده باشید.
3. شما می توانید یک برش در گیاه خود ایجاد کنید. این برش بخشی از ترفند مراقبت از گیاه است که به پهن شدن و ضخیم شدن آن کمک می کند. این برش باعث می شود تا انرژی بیشتری به ریشه آدنیوم برسد و در نتیجه مقاومت بیشتری داشته باشد. هر چند این کار نیازمند داشتن دستان حرفه ای و دانش لازم است، پس آن را به یک متخصص بسپارید. برش نامناسب نه تنها باعث ضخیم شدن آدنیوم نمی شود، بلکه ریشه آن را بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می دهد.

4. هرس شاخه ها نیز به جلوگیری از پوسیدگی ریشه آدنیوم کمک می کند. این امر به این دلیل است که بیشتر انرژی گیاه، صرف رشد آدنیوم، ضخیم تر شدن آن و گسترش برگ و گل آن می شود. توجه کنید حتما برای فتوسنتز، چند شاخه یا برگ بگذارید. هرس نه تنها اندازه آدنیوم را افزایش می دهد، بلکه شاخه و گل دهی را نیز افزایش می دهد. بهترین زمان برای هرس آدنیوم طبق توصیه بسیاری از متخصصان، بعد از فصل بهار یا زمانی که درجه حرارت بالا است، می باشد.
   ریشه آدنیوم از موقعیت حساسی برخوردار است. از آنجا که این گیاه دارای ساقه ای ضخیم است، ضخیم تر کردن ساقه آن یک مزیت در رشد محسوب می شود. حال به بهانه اجرای ترفندهای مختلف برای ضخیم کردن بدنه گیاه، ممکن است به ریشه آن آسیب بزنید. برای مثال، از محلول های شیمیایی بیش از حد استفاده نکنید. بهترین راه همان هرس کردن و برش است که نه تنها به ریشه آدنیوم آسیب نمی زنند، بلکه باعث افزایش مقاومت آن در برابر پوسیدگی نیز می شوند.

پوسیدگی ریشه آدنیوم چه علائمی دارد؟

حال تصور کنید که شما تمام مراحل بالا را انجام دادید و تمام ترفندهای رشد را نیز اجرا کردید، اما همچنان ریشه آدنیوم شما دچار پوسیدگی شد. تشخیص به موقع این پوسیدگی و درمان آن نیز خود یک مرحله مهم از پرورش این گیاه است. متاسفانه خبر بد این است که در آدنیوم، تا زمانی که آسیب زیادی وارد نشود، تشخیص پوسیدگی ریشه آن، کار سختی است.

به طور کلی، علائم پوسیدگی ریشه عبارتند از:

1. کند شدن رشد گیاه شما، چه رشد برگ و گل، چه رشد و ضخیم تر شدن ساقه، به معنی پوسیدگی ریشه آدنیوم است.
2. پف کردن ساقه ها و پژمردگی برگ ها نیز یک علامت دیگر است. به طور کلی، وضعیت ساقه آدنیوم خبر از وضعیت ریشه آن دارد. هر چه در زیر خاک برای ریشه اتفاق بیفتد، نتیجه آن در ساقه و برگ ها مشخص می شود. به همین دلیل، کوچک ترین تغییر در ساقه و برگ را یک علامت برای پوسیدگی ریشه آدنیوم بدانید.
3. زردی و برگ های مخدوش، به ویژه هنگامی که گیاه به خوبی آبیاری شده باشد، می تواند نشانه خشک شدن ریشه گیاه باشد. اگر لکه هایی مانند جوش روی گیاه شما ظاهر شد، نشان دهنده وجود آب زیاد در داخل خاک و ریشه است. این امر یعنی ریشه آدنیوم شما در حال تلاش برای ایجاد مسیر خروجی است تا این آب اضافی را تخلیه کند.
4. وقتی که ریشه آدنیوم شما پوسیده شود، بوی خاک تغییر می کند. معمولا در حالت عادی، خاک بوی تازگی می دهد؛ اما وقتی ریشه دچار مشکل شود، خاک نیز بوی پوسیدگی و مردگی می گیرد.
5. اگر ریشه گیاه شما تغییر رنگ دهد، یعنی گیاه خود را از دست داده اید. ریشه ای که قرمز یا مایل به قهوه ای باشد، یک ریشه فاسد است.
6. از آنجا که آدنیوم دارای ساقه ای ضخیم است، وقتی به آن دست می زنید باید سفت باشد. اگر ساقه گیاه شما نرم شده باشد، یعنی ریشه گیاه شما در خطر نابودی قرار دارد. پوسیدگی ساقه آدنیوم می تواند به دلیل پوسیدگی کانونی باشد. اگر این نرم شدن را در همان مراحل اولیه تشخیص دهید، قابل درمان است.
7. اگر پوسیدگی ریشه آدنیوم کانونی باشد، باید آن قسمت را با استفاده از یک چاقوی تمیز برش دهید و سپس پودر ضد قارچ را روی آن بمالید. فقط بگذارید تا گیاه خودش خوب شود و زیر نور کامل خورشید نگه داشته شود. به هیچ وجه روی پوسیدگی آن آب نریزید.
8. در بسیاری از موارد پس از پوسیدگی ریشه آدنیوم کار زیادی از شما بر نمی آید. همان طور که گفته شد، علائم پوسیدگی زمانی نمایان می شوند که کار از کار گذشته است. در چنین مواقعی، بهترین کار حذف گیاه خراب و تعویض خاک آن در گلدان است. اگر می خواهید دوباره یک گیاه آدنیوم جدید بکارید، حتما خاک و گلدان را تعویض یا ضد عفونی کنید. پوسیدگی ریشه آدنیوم قبلی ممکن است باعث پوسیدگی گل جدید شما شود.

سخن پایانی

محافظت از ریشه آدنیوم به معنای افزایش طول عمر گیاه شما است. برای این که بتوانید به یک حرفه ای در پرورش آدنیوم تبدیل شوید، باید تمام ترفندهای لازم را برای مراقبت از ریشه آن بدانید. از آنجا که علائم پوسیدگی ریشه تا زمان جدی شدن ماجرا مشخص نمی شود، باید ترفندهای پیشگیری را جدی تر بگیرید.

جلوگیری از پوسیدگی ریشه آدنیوم کار سختی نیست؛ تنها باید چند اصل طلایی و ساده را رعایت کنید. برای مثال، خاک مناسب انتخاب کنید، گیاه را در سطح مناسبی از خاک بگذارید، آب زیاد به گل ندهید، هوای لازم را برای ریشه آدنیوم فراهم کنید، گلدان مناسب انتخاب کنید، وضعیت ساقه و برگ ها را چک کنید و در نهایت، زیاد از مواد شیمیایی استفاده نکنید.

همین چند اصل ساده باعث جلوگیری از آسیب به ریشه آدنیوم شما می شود. هر چند، اگر دیگر وقتی برای جلوگیری نبود و ریشه شما دچار مشکل شد، ترفندهای زیادی وجود ندارد. تنها چند روز آن را مقابل آفتاب بگذارید. اگر درست نشد، پیشنهاد می شود یک گیاه جدید تهیه کنید.